Blogreeks Portfoliomanagement - Blog 1: Persoonsgebonden portfolio's
Samenvatting van deze blog
Deze blog start met een korte verkenning van het begrip portfolio. Daarna wordt een viertal persoonsgebonden portfolio’s vergeleken. Op basis van een analyse is uitgewerkt wat de algemene kenmerken zijn van persoonsgebonden portfolio’s. Ook is een definitie gemaakt van een persoonsgebonden portfolio. Deze opzet wordt in het vervolg van de blogreeks ook weer gebruikt voor verdere uitwerking van de organisatiegebonden portfolio’s en verder.
Hieronder is een slideshow opgenomen, waarin de belangrijkste (visuele) elementen uit deze blog nog weer terug komen.
BLOG 1: PERSOONSGEBONDEN PORTFOLIO'S
Portfolio?
Vraag een persoon in je omgeving wat de associatie is bij het begrip portfolio, dan zal iemand altijd wel een aangrijpingspunt hebben in persoonlijke of zakelijk context. Maar wat is nu in algemene zin een portfolio?
Als we het opzoeken in het Van Dale woordenboek, dan vinden we het volgende:
port·fo·lio (het/de; o en m)1map voor het bewaren of vervoeren van grote tekeningen, schema's enz.2verzameling van tekeningen, foto's of andere creatieve uitingen waarmee iem. laat zien wat hij kan: het portfolio van een reclamebureau
Deze definitie lijkt wel heel beperkt en ook verouderd. Daarom hebben we als eerste eens gekeken naar een viertal persoonsgebonden portfolio’s en dit uitgewerkt.
4 Persoonsgebonden portfolio’s
Voor deze analyse hebben we de volgende portfolio’s bekeken:
Student portfolio
Kunstenaar portfolio
Belegger portfolio
Sollicitant portfolio
Als rollen voor het portfolio hanteren we er 2 nl. de eigenaar en de ontvanger. De eigenaar is daarbij degene die verantwoordelijk is voor de inhoud en het proces rondom het portfolio. De ontvanger is degene die het portfolio beoordeeld (in geval van de student is dat dan de docent/ opleiding).
Als we deze portfolio's even kort karakteriseren dan ziet dat er als volgt uit:
Het portfolio is dus (in algemene zin) een hulpmiddel om een persoonlijk doel te bereiken. De manier waarop we de portfolio hiertoe gebruiken kan wel verschillend zijn, de functie van het portfolio kan dus verschillen.
De volgende functies hebben we gevonden:
Monitoren van de (historische) ontwikkeling van het portfolio
Beoordeling van de portfolio door de ontvanger
Zelfreflectie van de eigenaar op de portfolio
Presentatie van capaciteiten en prestaties
Kennisdeling met omgeving
Inhoud van het persoonsgebonden portfolio
Zoals hiervoor te zien is, is de inhoud per portfolio nogal verschillend. Toch hebben ze per portfolio een gemeenschappelijk kenmerk, ze staan allemaal ten dienste van het doel. Zo kunnen alle objecten in het student portfolio worden gezien als 'bewijsobjecten' om de opleiding te overtuigen dat de student het goed doet.
De objecten in het portfolio zijn merendeels ook digitaal (m.u.v. de kunstenaar die bijv. een fysiek object kan meenemen). Dat betekent ook dat voor de objecten geldt dat ze niet tastbaar zijn, de objecten zijn slechts een 'afbeelding' of 'beschrijving' van het werkelijke object. De aandelen die een belegger in de portfolio heeft, verschijnen als waarde regels in het portfolio in het banksysteem.
In het onderstaande plaatje is de inhoud van het portfolio gevisualiseerd met daarbij de rollen van eigenaar en ontvanger.
Kenmerken van een persoonsgebonden portfolio - hoofdindeling
Op deze karakteristieken afgaand zijn dit verschillende portfolio's. Voor deze blog zijn we vooral op zoek naar welke gemeenschappelijke kenmerken we allemaal kunnen onderscheiden. We hebben een eenvoudig model gemaakt waaraan dat kan worden opgehangen. Daarbij maken we onderscheid tussen Portfolio inhoud, Portfolio proces en Portfolio context. De Portfolio inhoud geeft invulling aan wat er in het portfolio zit en hoe dat is georganiseerd. Het Portfolio proces bevat kenmerken die een rol spelen bij de bewerking en publiceren van het portfolio. Tenslotte hebben we context waarbinnen dit portfolio wordt gebruikt.
Het volgende model is hiervoor gemaakt:
Voor het Portfolio proces is nog een verdieping gemaakt door de kenmerken in te delen naar Input, resultaat, sturing en ondersteuning.
Kenmerken van een persoonsgebonden portfolio - uitwerking
De 4 persoonsgebonden portfolio's hebben we onderzocht (middels publicaties op Internet) en daaruit hebben we kenmerken gedestilleerd die voor 1 of meerdere van deze portfolio's relevant zijn. We hebben ze hieronder op Portfolio inhoud, Portfolio proces en Portfolio context opgenomen.
Uitkomsten vergelijking van de 4 persoonsgebonden portfolio's
Op al deze kenmerken zijn de 4 portfolio's bekeken. Omdat de portfolio's zowel qua doel, inhoud als context verschillen, is er op de specifieke kenmerken ook veel verschil. We noemen hierna per portfolio een specifiek kenmerk, waarin ze verschillen van de andere portfolio's:
Student portfolio: omdat deze portfolio wordt opgebouwd binnen het kader van een opleiding, worden eisen aan de opbouw en het gebruik van hulpmiddelen voorgeschreven.
Kunstenaar portfolio: afhankelijk van de vraagstelling van de opdrachtgever, zal heel specifiek gezocht worden naar een afgewogen keuze in de objecten in het portfolio.
Belegger portfolio: de portfolio heeft aparte ontvanger, je zou de belegger kunnen zien als zowel eigenaar als ontvanger.
Sollicitant portfolio: het gebruik van dit portfolio heeft geen continu karakter, meer ad hoc naar gelang de persoon in het zoekproces zit naar een nieuwe baan.
De verdere uitwerking van de verschillen hebben we hier niet opgenomen. Voor de geïnteresseerde lezer is deze wel bij ons op te vragen.
Nieuwe definitie van een persoonsgebonden portfolio
In het begin hebben we gezien dat de betekenis zoals die in het Van Dale woordenboek staat, niet erg bruikbaar is. Op basis van de analyses hebben we een nieuwe definitie geformuleerd.
Een persoonsgebonden portfolio is een verzameling door een persoon (genoemd de eigenaar) gemaakte, opgestelde of verkregen objecten van eenzelfde soort.
De portfolio wordt door eigenaar gebruikt om inzicht te geven in (persoonlijke) prestaties en capaciteiten. De ontvanger (een persoon namens een organisatie) kan zo een keuze maken en daarmee kan het persoonlijke doel van de eigenaar worden bereikt.
De vorm en inhoud van de portfolio wordt bij presentatie aan de ontvanger, afgestemd op de vraag en/of eisen van de ontvanger.
De portfolio heeft een door de eigenaar bepaalde indeling en organisatie (met uitzondering van die situaties waarin de ontvanger hieraan strikte eisen stelt)
De portfolio bestaat gedurende bepaalde tijd en de inhoud is dynamisch. Het portfolio wordt in de loop van de tijd uitgebreid met nieuwe objecten en bestaande objecten kunnen eruit worden verwijderd.
De objecten in de portfolio zijn meestal representaties van eindresultaten en wijzigen inhoudelijk niet in het portfolio. Het 'maak/uitvoeringsproces' van de objecten valt buiten de portfolio.
Nieuwsgierig naar de volgende blog in deze reeks?
Deze zal gaan over organisatiegebonden portfolio's. Het zal blijken dat hiervan vele vormen voorkomen en dat kenmerken die we hebben onderscheiden bij persoonsgebonden portfolio's, ook voorkomen bij organisatiegebonden portfolio's en nog meer!
